Kişisel Koruyucu Donanımların Etkili Kullanımı Rehberi

Çalışanların üretim esnasında karşılaştıkları riske karşı kendilerini korumak amacıyla kullandıkları parçalar, kişisel koruyucu donanım olarak adlandırılır. İş güvenliği ekipmanları olarak da tanımlanan bu donanımlar, Türkiye’de yayınlanmış iki farklı kişisel koruyucu donanım yönetmeliği ile üretilir. Kullanılması zorunlu olan, aksi takdirde iş esnasında meydana gelebilecek problemlere karşı korunmasız olmaya yol açan kişisel koruyucu donanımlar; üretim esnasında meydana gelebilecek risklerin önüne geçmek amacıyla kullanılır. Kişisel koruyucu donanım çeşitleri, etkili bir şekilde kullanıldıkları takdirde iş kazalarının önüne geçebilir. Bunun için üretim sahasının ve hangi alanda üretim yapıldığının tespit edilmesi, tercih edilen donanımın da bu alana uygun olması gerekir.

Baş Koruyucular ve Kullanım Alanları

Koruyucu başlık, çalışanların kafa bölümüne gelebilecek darbelere karşı önlem alan bir ürün grubu. Yüksekten düşme riski olan cisimlere, saçın sıkışmasına veya güneş ışınlarının zararlı etkisine karşı koruma sağlamak amacıyla üretilir.

Üretim esnasında baş bölgesine alınan darbe hayati tehlikeye yol açabilir. Baret, kep, bone ve saç filesi baş koruyucu donanımlar; arasında bulunur, çalışma esnasında baş bölgesine alınabilecek darbelere karşı önlem sağlar.

Bone gıda üretimi ve elektronik imalatı yapılan alanlarda saç teli düşmesini de engellemek amacı ile kullanılır. Koruyucu baret, kafa bölgesine düşebilecek cisimlere ya da alınabilecek darbelere karşı koruma sağlar.

Göz ve Yüz Koruyucu Ekipmanlar ve Kullanım Alanları

Koruyucu gözlük çeşitleri, gözlere ulaşabilecek zararlı ışınları veya sıçrama riski olan cisimleri engeller. Göz ve yüz bölgesini korumak amacı ile tasarlanan kişisel koruyucu donanımlar, zararlı olabilecek ve verimi düşürecek iş kazaları konusunda etkili bir güvenlik önlemi sunar.

Özellikle el aletleri ile yapılan çalışmalarda malzemelerin sıçraması sıklıkla karşılaşılan bir iş kazası. Bu gibi problemler yüz ve göz bölgesinde ciddi hasarları ve istenmeyen durumları beraberinde getirebilir. Bunun için gözlük üstü koruyucu gözlük gibi donanımlara ihtiyaç duyulabilir. Yüz siperleri ya da kaynak maskeleri gibi farklı donanımlar, çalışma esnasında göz ve yüz bölgesinde herhangi bir zarar oluşmasını engeller.

Solunum Koruyucuları ve Kullanımı

Kişisel koruyucu donanım çeşitleri arasında yer alan solunum koruyucuları, havada asılı toz taneciklerine karşı koruma sağlar. Özellikle düşük oksijen seviyesinde yapılan çalışmalarda mutlaka kullanılması gereken gaz maskeleri gibi ekipmanlar, solunum yolunda meydana gelebilecek ve hasara yol açabilecek problemlerin önüne geçmeyi amaçlar.

Gaz, buhar ve tozlu ortamlarda çalışmak zorunda olan işçilerin kullanması gereken solunum koruyucular; maruziyet durumuna göre farklı seçenekler ile üretilir. Toz maskeleri, yarım maskeler ya da solunum cihazları bu amaçla kullanılabilecek ekipmanlar arasında.

İşitme Koruyucu Ekipmanların Önemi

İşitme en önemli duyulardan biri. Özellikle ses desibelinin yüksek olduğu sektörlerde çalışan işçiler donanım konusunda yeterince etkili parçalar tercih etmezlerse işitme ile ilgili çeşitli problemler yaşayabilir. Geçici ya da kalıcı duyma kaybı gibi istenmeyen problemler, sağlık için tehlike arz ettikleri gibi çalışma veriminin düşmesine de yol açarlar.

Bu problemlerin meydana gelmesini engellemek için kullanılan işitme koruyucu kulaklıklar, yüksek gürültü risklerine karşı koruma sağlar. Ses desibelinin yüksek olduğu ağaç, tekstil ve metal sanayi gibi sektörlerde tercih edilir. Bu sayede işçi yüksek sesten ve gürültüden etkilenmemiş olur. Kulak tıkacı, akustik baret ve barete takılabilir kulaklıklar işitme duyusunun olumsuz yönde etkilenmesine yol açabilecek problemleri ortadan kaldırmayı amaçlar. Kullanım esnasında konfor sağlayan ense bantlı kulaklıklar gibi farklı parçalar, çalışma ortamının daha verimli hâle gelmesine yardımcı olur.

El ve Ayak Koruyucu Ekipmanlar

Bütün işlerde çalışmalar el ile yapılır. Bu nedenle el ve kol koruyucuları, koruyucu donanım çeşitleri arasında bulunan en önemli seçeneklerden biri. El koruyucu ekipmanlar, iş eldiveni olarak adlandırılır. Koruyucu eldiven görevi gören bu parçalar; çalışma esnasında işçinin ellerinde oluşabilecek kesilme, yıpranma, batma, sıcak, soğuk, kimyasal madde veya elektrik gibi tehlikelere karşı koruma sağlamak için üretilir.

Kişisel koruyucu donanım seçeneklerinden bir diğeri olan ayak koruyucu ekipmanlar ise, en az eller kadar risk altında olan ayakların korunması amacı ile üretilir. Ayak ve bacak koruyucu ekipmanların içerisinde iş ayakkabısı, ayaküstü koruyucular, dizlik, tozluk, iç tabanlık, takılabilen çivi gibi farklı çeşitler bulunur.

El ve ayak koruyucu ekipmanların tercih edilmesi ile birlikte meydana gelebilecek önemli riskler engellenirken, çalışma ortamı daha güvenli hâle gelir. Vücudun farklı bölgeleri için üretilen koruyucu ekipmanlar belirli standartlara uygun olacak şekilde üretilir. Kullanılması zorunlu olan bu parçalar, üretim sürecinin daha verimli hâle gelmesini sağlarken işçi sağlığının birinci planda tutulmasına katkıda bulunur.